Ngày 6/8/2025, đồng chí Nguyễn Đức Hưng - Giám đốc Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật thành phố Hà Nội đã tổ chức cuộc họp khẩn cấp với sự tham gia của các đồng chí chuyên viên, lãnh đạo Sở Xây dựng thành phố Hà Nội, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội và các cán bộ thuộc phòng Quản lý thoát nước và Xử lý nước thải thuộc Trung tâm để thảo luận về tình trạng và giải pháp xử lý úng ngập ngõ 685 Võ Chí Công, phường Tây Hồ.

1. Hiện trạng hệ thống thoát nước khu vực đường Võ Chí Công:

- Khu vực này là tuyến giao thông cửa ngõ quan trọng của phường Tây Hồ, có mật độ dân cư, cơ sở làm việc, trường học đông đúc, cùng lưu lượng phương tiện lớn. Hệ thống thoát nước hiện hữu được đầu tư với các tuyến cống chính gồm:

- Tuyến cống D750 đến D2000 trên đường Võ Chí Công làm nhiệm vụ thu gom nước mưa, thoát về hệ thống cống bản Xuân La theo hai hướng chính:

·       Qua tuyến cống hóa mương Phú Thượng – Xuân La (BxH 2,0x2,0m) thoát ra cống bản lớn hơn (BxH 2x(3,0x2,4)m) trên đường Xuân La.

·       Hoặc theo tuyến cống D1250 trên đường Võ Chí Công thoát ra cống bản Xuân La.

- Hệ thống thoát nước cuối cùng: Nước được chuyển về kênh tiêu Hà Nội – tuyến trọng yếu với chiều rộng 6-15m, sau đó đổ ra sông Nhuệ qua Trạm bơm Cổ Nhuế.

Những tuyến cống trên đã góp phần hình thành mạng lưới thoát nước tương đối hoàn chỉnh, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng đủ yêu cầu thoát nước trong các trận mưa lớn, lượng nước mưa cực đoan theo xu hướng ngày càng gia tăng.

- Những tuyến cống trên đã góp phần hình thành mạng lưới thoát nước tương đối hoàn chỉnh, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng đủ yêu cầu thoát nước trong các trận mưa lớn, lượng nước mưa cực đoan theo xu hướng ngày càng gia tăng.

2. Nguyên nhân chính gây ngập úng tại khu vực:

a. Quy hoạch hạ tầng thoát nước chưa hoàn chỉnh, chưa đồng bộ:

- Theo quy hoạch, các công trình cốt lõi như:

·       Tuyến mương Nguyễn Hoàng Tôn (B=20m, H nước 2,5m) làm nhiệm vụ chính tiêu thoát cho toàn bộ khu vực đường Võ Chí Công và một phần Nam Thăng Long chưa được xây dựng.

·       Hồ điều hòa tại Công viên Hữu Nghị (12ha), hồ đô thị Nam Thăng Long (26ha) cùng các hồ điều hòa khu vực Chèm, Cổ Nhuế cũng chưa đồng bộ hoặc chưa xây dựng triển khai đúng tiến độ.

·       Trạm bơm công suất 9m³/s thuộc dự án Nam Thăng Long, vốn quan trọng trong việc bơm nước khi mực nước sông Nhuệ cao, chưa hoàn thiện và chưa được bố trí vận hành.

     - Sự thiếu hụt và chậm tiến độ các công trình này làm mất cân bằng dòng chảy, giảm khả năng tiếp nhận và thoát nước của hệ thống.

b. Áp lực, nhiệm vụ thoát nước gặp khó khăn do mực nước sông tiếp nhận tăng cao:

- Trong mùa mưa, mực nước sông Nhuệ và các kênh tiêu lân cận có thể dâng cao trên 5m, gây hạn chế thoát nước theo phương pháp trọng lực.

- Hệ thống hiện hữu sẽ phải phụ thuộc vào trạm bơm để đảm bảo thoát nước, nhưng do trạm bơm chưa hoàn chỉnh nên nước thoát kém, gây tình trạng tồn đọng.

c. Lượng mưa cực đoan lớn trong thời gian ngắn:

- Các trận mưa điển hình như ngày 30/6/2025 và 05/8/2025 với lượng mưa 50-145 mm chỉ trong vòng 40-90 phút khiến hệ thống thoát nước hiện tại bị quá tải nhanh chóng.

- Dòng chảy mưa lớn vượt quá khả năng lưu thông của các tuyến cống, khiến nước không thoát kịp, dẫn tới úng ngập cục bộ.

d. Tình trạng bùn đất, rác thải tích tụ trong cống:

- Cống bị bẩn, bùn đất lắng đọng tại nhiều điểm, giảm diện tích tiết diện và khả năng thoát nước hiệu quả.

- Việc nạo vét chưa được thực hiện thường xuyên hoặc không hiệu quả làm giảm năng lực thoát nước.

3. Giải pháp kỹ thuật hiện đang triển khai:

a. Tăng cường bơm hút nước và nạo vét:

- Bố trí vận hành các xe bơm CP10 tại những vị trí chiến lược trên tuyến đường Võ Chí Công nhằm tăng khả năng bơm hút nước đọng, đẩy nước ra khỏi khu vực trũng, hỗ trợ hệ thống thoát nước tĩnh.

- Nạo vét kênh tiêu Hà Nội để đảm bảo dòng chảy thông suốt, đầy đủ lưu lượng tiêu thoát.

- Sử dụng các bơm điện di động công suất khoảng 1000 m³/h, tận dụng nguồn điện trạm bơm Công viên Hòa Bình để hạ mực nước hồ điều hòa, gia tăng diện tích thoát nước tạm thời.

b. Phân luồng tiêu thoát:

- Ưu tiên tiêu thoát cho lưu vực tuyến Võ Chí Công trước, sau đó xử lý tiếp các tiểu lưu vực lân cận, nhằm đảm bảo an toàn thoát nước và tránh xung đột giữa các lưu vực.

4. Giải pháp kỹ thuật dự kiến triển khai trong tương lai:

- Nhằm nâng cao hiệu quả thoát nước bền vững, các giải pháp sau được đề xuất:

a. Bổ sung tuyến cống D1000 dọc ngõ 685 Võ Chí Công:

- Chiều dài khoảng 80m, đấu nối tuyến cống D1250 tại đường Võ Chí Công với tuyến cống D1250 tại ngõ 612 Lạc Long Quân.

- Mục đích: tạo hướng thoát nước bổ sung, giảm quá tải lưu vực thoát nước tại ngã tư ngõ 685 và dọc đường Lạc Long Quân, thoát ra Hồ Tây qua cống hộp (BxH 3x3 m).

- Kinh phí ước tính ~4 tỷ đồng.

- Giải pháp này góp phần giảm áp lực cho hệ thống thoát nước hiện có, đặc biệt là lưu vực ngập úng phổ biến trong mùa mưa lớn.

b. Bổ sung đoạn cống D600 dài 160m dẫn nước từ tuyến cống D2000 đường Võ Chí Công vào tuyến cống hộp trên đường Nguyễn Hoàng Tôn:

- Tận dụng đoạn cống hộp BxH 3x3m tại đường Nguyễn Hoàng Tôn làm bể chứa nước ngầm có thể tích khoảng 2000 m³.

- Lắp đặt máy bơm chìm công suất khoảng 900 m³/h đặt tại đầu tuyến cống hộp để bơm cạn nước khi không mưa, đồng thời kết hợp cửa điều tiết để kiểm soát lưu lượng nước vào bể chứa trong các trận mưa lớn.

- Kinh phí ước tính khoảng 4 tỷ đồng.

c. Thời gian dự kiến thi công: Thi công ngay, dự kiến ngày 2/9/2025 cơ bản xong toàn bộ.

5. Nguồn vốn và tổ chức thực hiện:

- Tổng mức đầu tư dự kiến cho toàn bộ các hạng mục là khoảng 8 tỷ đồng, bao gồm chi phí vật liệu, thiết bị, nhân công, máy móc và các chi phí phát sinh liên quan.

- Nguồn vốn được đề xuất lấy từ gói thầu quản lý, duy trì hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố thuộc khu vực hữu sông Hồng (giai đoạn 2025–2029), giao cho Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội trực tiếp triển khai.

- Việc bố trí vốn hợp lý, bảo đảm đủ và đúng tiến độ là yếu tố quan trọng để dự án đi vào vận hành hiệu quả, tăng cường khả năng chống úng ngập cho khu vực.

6. Đánh giá tổng quan:

- Khắc phục nhanh các điểm úng ngập nghiêm trọng.

- Các giải pháp đề xuất tập trung làm giảm tải áp lực dòng chảy tại các vị trí thường xuyên bị ngập, qua mở rộng lưu vực thoát nước, tăng cường bể chứa, bơm hút nước nhằm chủ động điều tiết lưu lượng thoát nước.

- Tăng cường khai thác hệ thống công trình hiện hữu.

- Điều chỉnh kết nối mạng lưới thoát nước với các công trình dự báo sẽ xây dựng trong tương lai như mương lớn, hồ điều hòa, trạm bơm giúp tăng năng lực xử lý dòng chảy, thích ứng với điều kiện thời tiết cực đoan ngày càng rõ rệt.

- Nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật, giảm thiểu các tác động do biến đổi khí hậu.

- Mưa cực đoan ngày càng phổ biến đòi hỏi hệ thống thoát nước đô thị phải được cải tạo, điều chỉnh linh hoạt. Dự án giúp thành phố từng bước chủ động phòng ngừa úng ngập, giảm thiểu rủi ro tổn thất hạ tầng và phát triển bền vững.