Tháng Ba về, Hà Nội bừng tỉnh sau giấc ngủ đông bằng những mầm xanh non tơ trải dài trên khắp các tuyến phố. Dạo quanh Thủ đô những ngày này, dễ dàng bắt gặp những tán Bàng Đài Loan vừa đâm chồi, Lộc Vừng, Bằng Lăng trổ lá đỏ non rực rỡ, những chùm hoa Phong Linh, Chuông Vàng nở bung khoe sắc vàng óng rực rỡ dưới nắng xuân. Màu xanh trở lại không chỉ là sự hồi sinh của thiên nhiên, mà còn là tín hiệu tích cực cho một thành phố đang từng bước xanh hóa, bền vững và thân thiện với môi trường.

Cây xanh là một phần không thể thiếu trong tổng thể cảnh quan đô thị Hà Nội. Hiện nay, hệ thống cây xanh Thủ đô không chỉ đóng vai trò làm đẹp không gian sống, mà còn góp phần điều hòa khí hậu, giảm nhiệt đô thị, hấp thụ khí CO₂, lọc bụi mịn và cải thiện chất lượng không khí. Đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, vai trò của cây xanh trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực của hiện tượng đảo nhiệt đô thị ngày càng được nhấn mạnh.

Hiện nay, trên địa bàn Thành phố Hà Nội hệ thống cây xanh được phân hai cấp quản lý, cấp Thành phố và cấp huyện. Theo quy định phân cấp, Thành phố quản lý cây trên các tuyến đường từ cấp khu vực trở lên theo Quy chuẩn quốc gia theo QCVN 07-4:2016/BXD, các tuyến đường tỉnh lộ, quốc lộ qua địa bàn Thành phố. Cấp huyện quản lý trên các tuyến đường còn lại và các công viên, vườn hoa (trừ công viên Thủ Lệ). Theo đó, đối với địa bàn do Thành phố quản lý, Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật thành phố Hà Nội được giao quản lý công tác duy trì cây xanh với hơn 2,6 triệu m2 cỏ, cây mảng, cây hàng rào, hoa lưu niên, cây cảnh khóm, khoảng 184.700 cây bóng mát, 400.000 cây Keo, Tràm, Bạch đàn thuộc 644 tuyến đường phố thuộc 12 quận, 107 tuyến đường cao tốc, quốc lộ, vành đai, đường tỉnh, các đường trên địa bàn huyện, thị xã Sơn Tây. Công tác duy trì, chăm sóc cây cảnh, cây mảng, thảm cỏ được các nhà thầu thực hiện đảm bảo thường xuyên, liên tục đảm bảo mỹ quan đô thị. Hàng năm, Trung tâm xây dựng kế hoạch cắt tỉa cây bóng mát báo cáo Sở Xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện đảm bảo cảnh quan, an toàn trong mùa mưa bão.

Bên cạnh yếu tố môi trường, cây xanh còn mang trong mình giá trị văn hóa, tinh thần và ký ức đô thị. Những hàng Xà Cừ cổ thụ trên đường Phan Đình Phùng, những tán Sấu trên phố Trần Hưng Đạo hay Muồng Hoàng Yến vàng rực vào Tháng 5 trên các tuyến phố mới không chỉ tạo nên bản sắc Hà Nội mà còn lưu giữ ký ức của nhiều thế hệ người dân Thủ đô.

Tuy nhiên, cùng với tốc độ đô thị hóa nhanh, việc bảo vệ và phát triển cây xanh đang đối mặt với không ít thách thức: quỹ đất cho cây xanh ngày càng thu hẹp, nhiều cây không phù hợp với hạ tầng đô thị hoặc bị ảnh hưởng bởi thi công, đào đường. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu cũng làm thay đổi điều kiện sinh trưởng, gây sâu bệnh và ảnh hưởng đến tuổi thọ của cây.

Trước thực tế đó, việc tăng cường chất lượng và phát triển hệ thống cây xanh đô thị đã và đang là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Thành phố. Các giải pháp đang được triển khai đồng bộ như lựa chọn chủng loại cây phù hợp điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu; ứng dụng công nghệ vào quản lý, chăm sóc cây xanh; tăng cường công tác trồng mới và thay thế cây già cỗi, sâu bệnh bằng những loài cây có tán rộng, rễ khỏe, hoa đẹp; mở rộng không gian xanh tại các khu đô thị mới, công viên, vườn hoa và dải phân cách giao thông.

Màu xanh trở lại không chỉ là vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là minh chứng cho những nỗ lực bền bỉ trong công tác quy hoạch, quản lý và chăm sóc cây xanh của Thành phố. Đó là hành trình để Hà Nội – một đô thị ngàn năm tuổi – trở nên xanh hơn, đáng sống hơn và bền vững hơn trong tương lai.